Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) to grupa objawów, do których zalicza się: zmęczenie, rozdrażnienie, stan obniżonego nastroju, płaczliwość, niska samoocena, tkliwość piersi, uczucie zatrzymania wody w organizmie, bóle głowy, biegunki i zaparcia. PMS dotyczy głównie kobiet w wieku 25-35 lat.
Przedmiesiączkowe zaburzenie dysforyczne (PMDD) to także zespół napięcia przedmiesiączkowego, o nieco silniejszych symptomach i z dużą przewagą objawów związanych ze sferą psychiczną, takich jak: obniżenie nastroju, uczucie beznadziejności oraz brak samoakceptacji, lęk, zwiększone napięcie nerwowe, drażliwość, spadek nastroju, brak koncentracji, zmęczenie się, napady niepohamowanego głodu lub łaknienia, nadmierna senność lub bezsenność. Towarzyszy im tkliwość piersi, bóle głowy, mięśni lub stawów, uczucie wzdęcia, obserwowany może być także przyrost masy ciała. PMDD dotyczy 2-6% kobiet w wieku reprodukcyjnym.
Lekarz, aby rozpoznać, czy ma do czynienia z PMS bądź PMDD, musi wykluczyć inne choroby, takie jak: depresję, zaburzenia lękowe, inne schorzenia psychiczne, choroby tarczycy czy endometriozę.
Występowanie PMS można stwierdzić, gdy 1 lub więcej objawów występuje w okresie od 5 dni przed krwawieniem miesięcznym i ustępuje do 4 dni po wystąpieniu miesiączki.
Objawy pojawiają się w większości cykli miesiączkowych i występują co najmniej przez 2 cykle.
Występowanie PMDD można stwierdzić, gdy pojawia się 5 i więcej wspomnianych wyżej objawów. Mogą one utrzymywać więcej niż 7 dni przed wystąpieniem miesiączki i powinny ustąpić w ciągu kilku dni po wystąpieniu krwawienia miesiączkowego.
W przypadku PMS leczenie zależy od natężenia dolegliwości i obejmuje ich łagodzenie oraz regulację zaburzeń hormonalnych (leczenie hormonalne). Korzystną rolę mogą odgrywać leki roślinne zawierające w swoim składzie ekstrakt z niepokalanka mnisiego. Łagodzą różnego rodzaju dolegliwości pojawiające się kilka dni przed miesiączką, zarówno te fizyczne, jak i związane ze sferą psychiczną.
W przypadku PMDD zaleca się terapię lekami o działaniu przeciwdepresyjnym, regulację zaburzeń hormonalnych.
Warto pamiętać także o zmianie stylu życia, która może przyczynić się do złagodzenia niektórych objawów. Ograniczenie soli w diecie czy spożywania kofeiny może zmniejszyć zatrzymywanie płynów w organizmie. Wysiłek fizyczny w pierwszej fazie cyklu czy techniki relaksacyjne mogą korzystnie wpłynąć na samopoczucie fizyczne i psychiczne pacjentki.
Piśmiennictwo:
Practice Bulletin 2000 (15)
Yonkers K.A., O Brien P.M., Eriksson E.: Premenstrual Syndrome. Lancet 2008, 371: 1200- 1210
Kozłowski P., Kozłowska M., Kozłowska K., Cisło M. The prevalence of premenstrual syndrome in young woman. Journal of Education, Health and Sport. 2017, 7(7): 866-872; http://dx.doi.org/10.5281/zenodo.885361
Denster P.A., Adera T., South-Paul J. Biological, social behavioral factors associated with premenstrual syndrome. Arch Fam Med 1999, 8:122-128
Krawczyk W., Rudnicka-Drożak E., Zespół napięcia przedmiesiączkowego, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2011, 17 (3), 145-147
Blake F, Salkovskis P, Gath D, et al. Cognitive therapy for premenstrual syndrome. J Psychosom Res 1998;45, 307-318